Herbestemming monumentale manege Hilversum

HISTORIE

Het complex, opgericht in 1924, is samengesteld uit een woongedeelte, paardenstallen en een manege. In 1926 vond een uitbreiding plaats, ook in 1931, 1959 en latere jaren onderging het gebouw verdere vergrotingen. Het geheel is opgetrokken in een landelijke bouwstijl, verwant aan de traditionele boerderijbouw en bevindt zich in het villapark ’t Hoogt van ’t Kruis.

ANALYSE

Voor een goede herbestemming van dit gemeentelijk monumentale gebouw hebben we verschillende transformatiekaders opgesteld. Voor het opstellen van deze transformatiekaders is naast een eigen archiefonderzoek een bouwhistorische verkenning opgesteld (Hylkema Erfgoed). Deze kaders, onderverdeeld in het ensemble, het dak, de gevel, het interieur, de aanbouwen en de herbestemming,  analyseren de potenties van het gebouwencomplex. Aan de hand van deze kaders is gezocht naar het meest geschikte concept om verder uit te werken in een plan.

OPGAVE

De belangrijkste ontwerpvraag van het project is het harmoniseren van de royale omvang van de ruimte met een programma dat nog steeds streeft naar geborgenheid. Het creëren van voldoende daglichtinval en mogelijkheden voor uitzicht in een oorspronkelijk introvert gebouw vormt eveneens een uitdaging. In de oplossing is er gezocht naar een goede balans tussen de openheid van een te maken woning versus de geslotenheid van de oorspronkelijke functie van de binnen-rijbaan.

ONTWERP

Het ontwerp kunnen we opdelen in 3 aspecten; de samenhang van het monumentale gebouwcomplex, de ruimtelijke structuur en kwaliteit van de binnen-rijbaan en de open-/geslotenheid van de nieuwe woonfunctie.

Het gebouwcomplex is na herbestemming opgedeeld in 3 woningen. Om de architectuur en kwaliteit van het gehele complex te behouden en versterken hebben we in het ontwerp perceel-overschrijdende keuzes gemaakt. De interventies in de structuur en het gevelbeeld zijn subtiel gekozen en passen in de architectuur van het bestaande complex.

Voor het realiseren van meer daglicht voor de nieuwe woonfunctie zijn binnen de bestaande structuren van de gevel en het dak openingen gerealiseerd. Deze opening zijn qua positie en grootte zo ontworpen dat ze goed aansluiten op het bestaande. In de later toegevoegde laag van aanbouwen zijn aan de zij- en achterzijde incisies bedacht om het oorspronkelijk volume van de binnen-rijbaan in het gevelbeeld terug te brengen.

Ook de zichtbaarheid van het oorspronkelijke gebouw en de beleving van de rijbaan in het interieur vormen belangrijke uitgangspunten van het ontwerp. Om de binnen rijbaan in zijn beleving te handhaven is het programma van de woonfunctie zo ver mogelijk achterin de ruimte geplaatst. Hierdoor blijft ca 60% van de ruimte ongehinderd en heeft het gebouwdeel hier zowel binnen als buiten geen ingrepen nodig. In het middendeel van de binnen-rijbaan is een volume ontworpen waarin zich het functionele programma van de woning bevindt. Naar de achtergevel toe meer openheid gemaakt en ontstaat er een mooie verbinding tussen binnen en buiten, wat de leesbaarheid van de ingreep en de ruimtelijkheid van de oplossing ten goede komt.

ONTWERP

Ook de zichtbaarheid van het oorspronkelijke gebouw en de beleving van de rijbaan in het interieur vormen belangrijke uitgangspunten van het ontwerp. Om de binnen rijbaan in zijn beleving te handhaven is het programma van de woonfunctie zo ver mogelijk achterin de ruimte geplaatst. Hierdoor blijft ca 60% van de ruimte ongehinderd en heeft het gebouwdeel hier zowel binnen als buiten geen ingrepen nodig. In het middendeel van de binnen-rijbaan is een volume ontworpen waarin zich het functionele programma van de woning bevindt. Naar de achtergevel toe meer openheid gemaakt en ontstaat er een mooie verbinding tussen binnen en buiten, wat de leesbaarheid van de ingreep en de ruimtelijkheid van de oplossing ten goede komt.

DUURZAAMHEID

Na de herbestemming van de manege zal zo’n 50% van het gebouw functioneel gebruikt worden als woning. In de uitwerking van het plan is er gekozen voor een box-in-box principe, waarbij we heel efficiënt verduurzaming kunnen toepassen. De nieuwe woning zal daar waar nodig worden (na) geïsoleerd en middels een warmtepomp met een laag temperatuur-systeem worden verwarmt en gekoeld.

PROJECTGEGEVENS

Locatie: Hilversum
Type: Gemeentelijk monument
Projectgrootte: 4000 m3
Fase: In uitvoering
Jaar: 2021-heden
Opdrachtgever: Particulier
Aannemer: Kwakkenbos BV
Constructeur: IB Vreeswijk BV