Transformatie voormalig Weeshuis in Schiedam

Jarenlang hebben vele wezen onder­dak gevonden in het Weeshuis der Hervormden in Schiedam, tot het in 1973 zijn deuren sloot. Nadat het tien jaar leeg stond is er een wooncomplex in gekomen. In 2009 is het pand overge­dragen aan Vereniging Hendrick de Key­ser om het voor de toekomst veilig te stellen. De vorm van het Weeshuis is een U-vor­mig open hof rondom een semi-open­bare binnenplaats. Dit hof is ontstaan door een oud klooster (het middend­eel) uit te bouwen met twee vleugels. Aan deze hoofdopzet van het open hof zijn in loop van de tijd een aantal aan­vullingen gedaan: twee vestibules, twee serres en een extra vleugel met daarin bergingen en ketelhuis.

HISTORIE

Het Weeshuis der Hervormden in Schiedam is in 1782 gebouwd. Het is een gebouw in so­bere Lodewijk XVI-stijl, een schaars er­fgoed in Nederland. Er is namelijk niet veel gebouwd in die periode, omdat het economisch slecht met Nederland ging. In Schiedam ging het echter wel goed, door de bloeiende jeneverindustrie. De gelaagdheid van het Weeshuis typeert het gebouw: in de gevel is het gedeelte van Rutger van Bol’Es verreweg over­heersend, het omvat het grootste gedeelte van het casco, en het meest waardevolle gedeelte. In het interieur is er op het eerste gezicht weinig uit de originele bouwperiode over. Onderhuids is echter ook nog constructief veel uit deze peri­ode over. Dragende wanden stammen uit deze tijd en ook houten dakspanten lijken origineel.

OPGAVE

Vereniging Hendrick de Keyser heeft de transformatie van het Weeshuis opgedeeld in 3 fases waarin 14 woningen en 3 bedrijfsruimtes worden gerealiseerd. De eerste twee fases zijn reeds afgerond en in gebruik. Wij hebben de opdracht gekregen de laatste fase, de transformatie en verduurzaming van de Zuidvleugel naar zes appartement­en en één atelier vorm te geven.

ANALYSE

In 2021 is de zuidvleugel ontmanteld. Hierbij zijn de wan­den en plafonds van de wooneenheden uit 1984 verwijderd. Doel van de ontmanteling is het in beeld brengen van bou­whistorische onderdelen evenals bouwkundige problemen. Tijdens de renovatie in de jaren ’80 is vrijwel de gehele interne structuur en het interieur van de zuidvleugel verwijderd. Het pand was in vervallen staat.

ONTWERP

Het schetsontwerp dat Hendrick de Keyser in een eerdere fase heeft opgesteld is door ons verder vorm gegeven. Een uitgebreide bouwkundige opname is hier de basis voor geweest. De scheefstand, door funderingsproblematiek, van de zuidvleugel is hierbij een ontwerp uitdaging gebleken. Er worden in de zuidvleugel 6 woningen en een atelier gerealiseerd. De woningen zijn ontworpen op basis van de oorspronkelijke (reeds verdwenen) structuur en gedachtegang van de zuidvleugel. Er wordt een nieuw trappenhuis toegevoegd en gewerkt met een box-in-box principe t.b.v. verduurzaming.

DUURZAAMHEID

Omdat er in de zuidvleugel van het weeshuis veel oorspronkelijke structuur door de jaren heen is verdwenen en er funderingsherstel moet worden uitgevoerd liggen er kansen voor verduurzaming. Het pand kan op een goede manier worden geïsoleerd waarbij rekening wordt gehouden met bouwfysische aspecten van het monument. Er zal in de binnenplaats/hof een bodembronsysteem worden aangelegd zodat de woningen gasloos worden. De gevels worden geïsoleerd aan de binnenzijde met een ademende biobased houtvezelisolatie. Het dak wordt aan de buitenzijde geïsoleerd een voorzien van een Q-roof warmte-opwekkingssysteem onder de bestaande dakpannen. De bestaande schuiframen worden voorzien van vacuüm-beglazing en verbeterde kierdichting. Op de 1-laags bebouwing grenzend aan de zuidvleugel komen 64 PV-panelen voor de benodigde stroomvraag.

PROJECTGEGEVENS

Locatie:	Schiedam
Type:	Rijksmonument
Projectgrootte:	1250 m2  BVO
Fase:	Lopend
Jaar:	2021 – heden
Opdrachtgever:	Vereniging Hendrick de Keyser
Aannemer:	Den Hoed Aannemers B.V.
Constructeur:	DEJA Bouwadviseur B.V.